Nakit KDV İadelerinde Hızı Artıran Uygulamalar

Bu sayımızda mal ihracatından kaynaklanan nakit KDV iadelerinde, hız ve etkinliği artıran uygulamalara değineceğiz.

Teminat, KDV genel uygulama tebliğinde aksi belirtilmedikçe iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülür.

Şahin Kamacı
Yeminli Mali Müşavir

Mal İhracatından Kaynaklanan Nakit KDV İadelerinde
Hız ve Etkinliği Artıran Uygulamalar

Mal ihracatından kaynaklanan nakit KDV iadelerinde hız ve etkinliği artıran uygulamalar aşağıda yer aldığı gibidir:

1. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuna Dayalı İadeler

1.1. KDV İadesi Ön Kontrol Raporuna Dayalı İade Uygulaması
1.2.Teminat Karşılığı İade
1.3. Artırımlı Teminat Uygulaması (ATU)

2. İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS)
3. Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS)

Mal ihracatından kaynaklanan nakit KDV iadelerinde hız ve etkinliği artıran uygulamalara ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir:

1- YMM KDV İadesi Tasdik Raporuna Dayalı İadeler:

YMM raporu ile iade talebinde bulunan mükelleflere, rapor ibraz edilmedikçe iade yapılmaz.Mükelleflerin rapor düzenleninceye kadar, teminat göstermelerihalinde ise iade talebi incelemeye sevk edilmeksizin yerine getirilir. Rapor ibraz edildiğinde teminatlariade edilir.

YMM raporu ile iade talebinde bulunan mükelleflerin, teminat karşılığı iadenin yapıldığı tarihtenitibaren altı ay içinde bu iade ile ilgili YMM raporunu ibraz etmemesi halinde, söz konusu teminat vergiinceleme raporu sonucuna göre çözülür.

1.1. KDV İadesi Ön Kontrol Raporuna Dayalı İade Uygulaması

Ön kontrol raporuna dayalı iade uygulamasından yararlanılabilmesi için mükelleflerin aşağıda şartları topluca taşımaları gerekir.

a) En az 24 dönem (vergilendirme dönemi 3 aylık olanlar için en az 8 dönem) KDV beyannamesiverilmiş olması,

b) Daha önce en az üç vergilendirme dönemine ilişkin iade talebinin sonuçlanmış olması,

c) Kendisi, ortakları, ortaklıkları ve kanuni temsilcilerinin;

- İade talepleri vergi inceleme raporuna göre yerine getirilecek mükelleflerden olmaması,

- Hazine ve Maliye Bakanlığının ilgili birimlerince yapılan değerlendirme ve analizler sonucundabireyselolarak veya organize bir şekilde sahte belge düzenleme tespiti nedeniyle incelemeye sevkedilmemiş olması,

- Hazine ve Maliye Bakanlığının ilgili birimlerince iade taleplerinin riskli iade kapsamındaincelemeye sevk edilmemiş olması,

ç) Mükelleflerin iade taleplerinin incelemeye sevk edilmemiş olması,gerekir.

Yukarıdaki şartları taşıyan mükelleflerin, belirlenen sınırı aşan ve işlem türü itibariyle YMM KDV İadesi TasdikRaporu ile talep edilebilen nakden iade talepleri; standart iade talep dilekçesi, YMM KDV İadesi TasdikRaporu ile iade taleplerine ilişkin aranan belgelerin tamamının ibraz edilmesikaydıyla KDVİRA sistemi tarafından sorgulanır. Sorgulama sonucunda üretilen “KDV İadesi Ön KontrolRaporu”na göre iadetalebinin olumsuzluk tespit edilmeyen kısmının %50’si KDV İadesi Ön KontrolRaporununoluşturulmasından itibaren on iş günü içinde mükellefe iade edilir.

1.2. Teminat Karşılığı İade

Mükelleflerin, 50.000 TL’yi aşan ve işlem türü itibarıylaYMM raporu veya vergi inceleme raporuna bağlanan iadelerde, henüz YMM raporu ibraz edilmeden veyainceleme sonucu iade öngörülmüşse, incelemeyapılmadan aşağıda belirtildiği şekilde teminat gösterilmesihalinde iade yapılır. Teminat, iadeye konu işlem türüne göre vergi inceleme raporu veya YMM raporunadayanılarak çözülür.

a) Adi ortaklık ve iş ortaklıkları adına yapılacak iadelerde teminat mektubunun veya sigorta şirketikefalet senedinin ortaklardan biri adına düzenlenmesi yeterlidir.

b) Mükellef tarafından teminat çözümünün YMM raporuyla yapılacağı belirtilmediğindenincelemeye sevk edilmesi, sonradan YMM raporuyla teminatın çözümünü engellemez. Bu durumdateminatın YMM raporuyla çözüldüğü inceleme elemanına bildirilir.

c) Bu kapsamdaki nakden iade talepleri, nakit iade talebine ilişkin dilekçe ve teminatın yanı sıraibrazı gerekli diğer belgelerin tamamlanıp KDVİRA sistemi tarafından “KDV İadesi Kontrol Raporu”nunüretilmesinden vevarsa yapılması gereken teyitlerin (örneğin, mal ihracatında gümrük beyannameleri veusulüne uygun olarak gösterilmiş teminat mektupları veya sigorta şirketi kefalet senetleri ile varsa onaylıözel faturaların teyidi) yapılmasından sonra 10 gün içinde yerine getirilir.

1.3. Artırımlı Teminat Uygulaması (ATU)

Mükelleflerin belirlenen sınırıaşan ve işlem türü itibarıyla YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile talep edilen nakden iadelerinde, iadetalep dilekçesi ile iade taleplerine ilişkin aranan belgelerin (YMM KDV İadesiTasdik Raporu hariç) tamamlanması sonrasında, nakden iadesi talep edilen tutarın %120’si oranında(İTUS sertifikası sahibi mükellefler için %60’ı oranında) banka teminat mektubu veya sigorta şirketikefalet senedi verilmesi halinde, iade işlemi beş iş günü içinde gerçekleştirilir. İadeye ilişkin YMMraporunun iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde verilmemesi halinde, iade talebi sürenin sonundaivedilikle incelemeye sevk edilir.

İade talepleri vergi inceleme raporuna göre yerine getirilecek mükellefler artırımlı teminat uygulamasından yararlanamazlar.

İadeye ilişkin YMM raporunun ibraz edilmesi halinde, KDVİRA (Katma Değer Vergisi Risk Analiz Sistemi), YMMraporuna ilişkin kontrollerile vergi dairesince yapılması gereken diğer kontroller iki ay içerisinde tamamlanır. İade hakkı doğuranişlem bazında yapılan bu kontroller sonucunda herhangi bir eksiklik/olumsuzluk tespit edilmemesihalinde, YMM raporunun ibraz edildiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde teminat mektubu veya sigortaşirketi kefalet senedi mükellefe iade edilir.

2- İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS)

KDV Genel Uygulama Tebliğinde belirlenen şartları sağlayan mükelleflere bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığı (bulunmayan yerlerde Defterdarlık) tarafından İTUS sertifikası verilir.

İadenin teminat karşılığında talep edilmesi halinde, iade miktarının belirlenen sınırı aşan kısmının (% 8)’i (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaretşirketleri için %4’ü) için teminat verilir.

Teminat, KDV genel uygulama tebliğinde aksi belirtilmedikçe, iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibrazedilecek YMM raporu ile çözülür. Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veyamükellefin talep etmesi durumunda teminat VİR (Vergi İnceleme Raporu) sonucuna göre çözülür. İTUS sertifikasının iptalinigerektiren bir neden olmadığı sürece, sonraki iade taleplerinde indirimli teminatuygulamasına devam edilir ve YMM raporunun da altı ay içinde ibraz edilmesi istenir.

3- Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS)

HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade talepleri tutarına bakılmaksızın, teminat, VİR veya YMMraporu aranılmadan yerine getirilir.

Bu mükelleflerin nakden iade taleplerinde, ibraz edilen belgelere ilişkin olarak KDVİRA sistemitarafından yapılan sorgulama neticesinde olumsuzluk tespit edilmeyen tutarlar raporun tamamlanmasürecini izleyen beş iş günü içinde iade edilir. Olumsuzluk tespit edilen alımlara ilişkin KDV tutarlarınıniadesi iseolumsuzlukların giderilmesi veya aranan şartların sağlanması kaydıyla yerine getirilir. Mahsubeniadetalepleri ise belgelerin tamamlandığı tarih itibarıyla hüküm ifade eder.

Tamamı ibraz edilen belgelerde şekil veya muhteviyat yönünden vergi dairesince eksiklik veyayanlışlık tespit edilmesi halinde iade talepleri yerine getirilmekle birlikte, bu hususlar belgelerin ibrazedildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefe tebliğ edilir. Mükelleflerin tebliğ tarihinden itibaren üç ayiçinde eksiklikleri tamamlamamaları halinde, durum ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığabildirilir. Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık tarafından gerekçeleri göz önünde tutularak eksikliklerintamamlanması için mükellefe üç aylık ek süre verilebilir. Bu süre sonunda da eksikliklerintamamlanmaması halinde belge eksikliğine rağmen iade edilen KDV’nin ilgili bulunduğu vergilendirmedönemleri incelemeye sevk edilir. Belge eksikliğine rağmen iade edilen KDV tutarı kadar nakdi teminatveya banka teminat mektubu veya sigorta şirketi kefalet senedi verilmemesi halinde HİS Sertifikası daiptal edilir.

Hakkında “olumsuz rapor” olmaması şartıyla, mükellefle ilgili “olumsuz tespit” ortaya çıkmasıveya “olumsuz rapor” bulunanlardan mal ya da hizmet aldığının tespit edilmesi halinde; mükellefe durumbildirilir. Mükellefin söz konusu mal ve hizmet alımlarını izahedememesi durumunda KDV tutarlarının indirim ve iade hesaplarından çıkarılması veya bu tutarlara dörtkat teminat göstermesi istenir. Teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Mükellef tarafındansöz konusu KDV tutarları indirim ve iade hesaplarından çıkarılmaz veya bu tutarlara dört kat teminatgösterilmezse, sadece bu tutarlara ilişkin iade talebi münhasıran vergi inceleme raporuna göre yerinegetirilir.

HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinin bulunduğu her takvim yılında, İdaretarafından belirlenen en az bir vergilendirme dönemi KDV iadeleri yönünden incelenir ve bu incelemeivedi olarak sonuçlandırılır.Yapılan incelemede haksız/yersiz iade aldığı anlaşılan mükelleflerden;haksız/yersiz aldığı vergilerin, ilgili dönemde yapılan vergi iadelerine oranı % 5'i geçen mükelleflerinsertifikaları iptal edilir. Bu mükelleflere, raporun vergi dairesine intikal tarihinden itibaren beş yıl süreyletekrar sertifika verilmez.

Sonuç olarak, mükelleflerin net satışları, öz sermaye tutarları, maddi duran varlık ve aktif toplamları ile kredibilite durumları ve paranın zaman değerini göz önünde bulundurarak kendileri için en uygun nakit KDV iade yöntemini seçmeleri gerekir.